Het is nog altijd een ambachtelijk product: het kaaskoekje van ROKA. Volgens het oorspronkelijke recept wordt het gemaakt met Goudse kaas die twaalf maanden is gerijpt, bladerdeeg dat in 90 laagjes wordt gevouwen en verder alleen wat eenvoudige ingrediënten als bloem, zout en vetstof. Op en top traditioneel. Maar de manier waarop, is in de afgelopen 75 jaar wel enorm gemoderniseerd. ‘Dat moet ook wel als je 150 miljoen koekjes per jaar aflevert.’
Het verhaal van Roka Cheese Crispies aan de Revisieweg 8 in Emmeloord gaat van start in 1949 in Delft. Banketbakker Jo Roodenrijs begon met het bakken van de kaaskoekjes, naar het recept van zijn zwager. De ROodenrijs KAastabletten vonden gretig aftrek. Een van de bekendste klanten van ROKA waren de KLM en de Holland America Lijn.
‘Het was een echt heimweeproduct’, legt mede-eigenaar Wim Van Roy uit. ‘Veel expats die na de Tweede Wereldoorlog naar bijvoorbeeld de Verenigde Staten verhuisden, wilden dit typisch Nederlandse koekje graag hebben. Waarna het ook daar heel populair werd.’
‘Onze kaaskoekjes zijn geen musthaves, maar nice to haves.’
Marilyn Monroe
Het ROKA kaaskoekje werd ook geserveerd in het beroemde, luxe hotel The Waldorf-Astoria in New York, vertelt Van Roy. Niet zo vreemd dus dat in de Hollywood-film Some like it hot (1959), met onder anderen Marilyn Monroe en Tony Curtis, het Nederlandse koekje voorbijkwam in een scene. ‘Fantastisch hè? Daar zijn we erg trots op’, zegt de Emmeloordse locatiemanager Matthé Roose.
Maar goed, in die tijd was de link met de Noordoostpolder er nog niet. Dat gebeurde pas in 1984, toen de familie Roodenrijs uit haar jasje groeide in de Delftse fabriek. Het bedrijf streek neer in de jonge polder op Bedrijventerrein Nagelerweg.
Hier kon ROKA gestaag verder groeien. Roodenrijs verkocht de boel in 2002 aan Wim Bontje, een ondernemer met veel ervaring in de kaasindustrie. Hij investeerde in een ‘state-of-the-art’-productielijn. En in 2016 werd het bedrijf overgenomen door Peter Destrooper en Van Roy, beiden Vlamingen die uit de koekjesbranche komen.
Jeugdsentiment
Van Roy: ‘Peter kende de ROKA koekjes uit zijn jeugd. Inmiddels zijn er ook ambachtelijke Belgische pralines en Zuid-Franse koekjes bij gekomen in onze portfolio. Echte verwenproducten. Geen musthaves, maar nice to haves. Voor ons was en is de combinatie van die drie verschillende soorten lekkernijen heel handig in de export.’
Het ambachtelijke van het kaaskoekje sprak de ondernemers ook enorm aan. ‘Met alleen natuurlijke ingrediënten is het recept nog precies hetzelfde als 75 jaar geleden. En er wordt echt goeie kaas gebruikt. Ik gaf een keer een stukje van die kaas mee aan mijn moeder. Niet veel later belde ze me op en zei: ‘Wim, hier kun je toch geen koekjes mee maken? Dit is veel te lekkere kaas, dat is zonde.’ Dat is wel een compliment, toch?’
Smaakt het koekje nu dan nog altijd zoals 75 jaar geleden? Nee, denkt Roose. ‘Doordat we de laatste jaren heel veel hebben geïnvesteerd in het maakproces, is de smaak nu veel constanter dan vroeger. Toen had je meer fluctuaties.’
Optimalisatie van het proces
Aan die optimalisatie van de productie is in de loop der jaren hard gewerkt. Tot 1998 was er nog heel veel handwerk in de kaaskoekjesfabriek, de 90 laagjes bladerdeeg werden met de hand gevouwen bijvoorbeeld. Maar machines namen het werk meer en meer over.
In 2008 kwamen er bijvoorbeeld inpakrobots. Van Roy: ‘Zwaar tillen hoeft bijna niet meer, alles is ergonomisch verantwoord en onze fabriekshal is altijd op een goede temperatuur. Ook als het heel warm is in de zomer.’
Die temperatuur is ook belangrijk bij het bewaren van de grondstoffen, waar eveneens in werd geïnvesteerd. Roose: ‘Onze grootste smaakmaker kaas is een echt natuurproduct. Door die net als de vetstof op een constante temperatuur te bewaren, kunnen wij een constante kwaliteit leveren.’
En dat is belangrijk voor ROKA, waar jaarlijks 150 miljoen koekjes van de band rollen. Het bedrijf exporteert naar meer dan 40 landen. Vooral Groot-Brittannië is een grote afzetmarkt voor het Emmeloordse bedrijf.
ROKA is nog echt een klein mkb-bedrijf, verzekert hij. ‘We zijn ook een niche-speler, geen Coca Cola. Onze koekjes zijn een luxeproduct. Wij kunnen ook echt nog maatwerk leveren aan onze klanten, qua verpakkingen en smaken.’
‘Groeien moet organisch’
Maar mkb of niet, het bedrijf blijft wel groeien op allerlei fronten. Roose: ‘Daarom hebben we vorig jaar een nieuw magazijn hier gebouwd van 1.000 vierkante meter. En zijn we dankzij zonnepanelen tegenwoordig voor bijna 40 procent zelfvoorzienend.’ Er werden ook meer en meer verschillende soorten kaaskoekjes toegevoegd aan het assortiment. Cheddar en Parmigiano Reggiano deden hun intrede, er zijn nu kaaskoekjes te krijgen met bijvoorbeeld truffel, sesam en Italiaanse kruiden. Roose: ‘Omdat het smaakprofiel per land verschilt. Daar proberen wij continu op in te spelen.’ Van Roy: ‘Groei in de breedste zin is vanaf dag één onderdeel van ons masterplan. Maar dan wel op een verantwoorde manier.’