Verduurzamen? Daar was Kwekerij Bernhard uit Luttelgeest al mee bezig voordat het hip was. En nu zijn ondernemers Bram en Simon Bernhard hard op weg om in 2025 energieneutraal te zijn met hun bedrijf. Die inspanningen werden in januari beloond met de titel Ondernemer van het Jaar in de Noordoostpolder.
In 2014 maakten de broers de eerste, voorzichtige plannen om hun 21 hectare aan kassen vol rozen, orchideeën en tuinplanten op een milieuvriendelijke manier te verwarmen. En voor de meute uit willen ze al in 2025 energieneutraal zijn.
‘De sector heeft 2040 als streven, maar wij zijn eerder van start gegaan en lopen nu voor’, legt Bram Bernhard uit.
Eigenlijk is het polderbedrijf al sinds de oliecrisis in de jaren ‘70 bezig met de beheersing van de energiekosten. De glastuinbouw is immers een grootverbruiker van energie. ‘En de spanningen in de energiemarkt zorgen bij ons altijd voor onrust. Als Trump en Poetin weer ruzie maakten, schoten de prijzen bij wijze van spreken de lucht in. Daar wilden we vanaf.
Aardbevingen Groningen
Bovendien werden de aardbevingen door gasboringen in Groningen heel actueel rond 2014. ‘We voelden al snel aan: duurzame energie heeft de toekomst.’ Maar hoe pak je dat aan?
De broers Bernhard kozen voor twee opties: geothermie en zonnepanelen. Naast hun bedrijf aan de Lindeweg is -in samenwerking met een paar collega’s uit de buurt- een boorlocatie gemaakt, waar op 2 kilometer diepte water van 80 graden Celsius naar boven wordt gehaald.
‘Dit warme water gaat door onze kassen heen, verwarmt de boel en gaat daarna afgekoeld tot 30 graden weer terug de grond in. Als we er 1 kuub uithalen, gaat er ook weer 1 kuub terug. Zo voorkom je dat de bodem instabiel wordt, zoals in Groningen is gebeurd.’
Zonnepanelen
Kwekerij Bernhard is de vijftiende in Nederland die geothermie gebruikt. De warmteleiding, die van Luttelgeest tot Marknesse loopt, wordt gedeeld met andere kwekers. De combinatie met zonne-energie maakt het polderbedrijf uniek.
Op de waterbergingen naast het bedrijf werden 45.000 zonnepanelen geplaatst. Die zorgen ervoor dat het gros van de elektra die in de winter nodig is voor de lampen in de kas, in de zomer weer wordt opgewekt en terug gaat naar het net.
‘Ze leveren in de zomer 15 miljoen kilowatt per uur. In principe moeten we nog altijd een deel elektrisch bijkopen met onze huidige warmtelampen. Maar we zijn aan het onderzoeken of we dat met LED-verlichting kunnen oplossen. Dat scheelt 50 procent aan geconsumeerde energie, door deze besparing kunnen we per saldo zelfs energieleverancier worden in 2025. We moeten alleen nog bekijken welke kleur LED het meest geschikt is voor welke plant. Dat wordt onze volgende duurzame stap.’
Zorgen al die duurzame aanpassingen nou ook voor lagere kosten? ‘Niet echt, de kosten zijn ongeveer gelijk. Maar voor de vermarkting van onze producten in Nederland en Duitsland is het beter. Je onderscheidt je meer, er is in die landen veel vraag naar. In Rusland dan bijvoorbeeld weer niet. Daar maakt het ze niks uit of een plant duurzaam is gekweekt.’
Hobbels
Maar de weg naar energieneutraal is er niet een zonder hobbels, verzekert Bernhard. ‘Voor ons niet, althans. Het was echt een jaar of zes ploeteren door alle regelgeving en technische ontwikkelingen heen. Soms dacht ik wel eens: ‘Waar ben ik aan begonnen?’ Gelukkig werden we goed geholpen door de vrijwilligers van NOP Energieneutraal, die als tussenpersoon fungeerde tussen ons en de gemeente.’
De Ondernemersprijs van ondernemersvereniging BVN, de gemeente Noordoostpolder en LTO betekent voor de ondernemers dan ook een bekroning op al dat harde werken. ‘Pionieren was het. Net zoals mijn opa, toen hij het bedrijf als groentehandel begon in Amsterdam. Net zoals mijn vader die hem opvolgde, schakelde naar de bloemenbranche en het bedrijf uitbreidde naar Luttelgeest in de jaren zeventig.’
Hectisch coronajaar
En zeker na dat ‘hectische’ coronajaar betekende de prijs een mooie opsteker. Ook voor het personeel van de kwekerij, benadrukt Bernhard. ‘Het was toch een poosje heel onzeker allemaal. In april viel onze afzet helemaal weg en moesten we alles weggooien. We wisten niet welke kant het op zou gaan. Gelukkig viel het voor onze sector mee uiteindelijk, daar zijn we uiteraard heel blij mee.’