Ondernemer Centraal juni 2016

,,Deze gemeente is koploper op het gebied van zonne- en windenergie en tweede op het gebied van biologische landbouw. Het zou toch mooi zijn als ze ook koploper is op het gebied van innovatie en daar past dit precies bij.’’ Dat zegt Pim Breukelman, pleitbezorger van Airborne Wind Energy.

Wie aan windenergie denkt, denkt aan windmolens. Maar in Kraggenburg aan de Mammouthweg wordt een systeem getest dat met slechts tien procent van de materiaalkosten net zoveel energie kan opwekken als een molen. Windenergie opgewekt door een onbemand zweefvliegtuig – een drone – aan een kabel verbonden aan een generator op de grond. In opgaande beweging drijft de kabel een generator aan. Om de trekkracht te vergroten vliegt het vliegtuig in een 8-vormig patroon naar een hoogte tot maximaal 450 meter. Als de kabel helemaal is uitgetrokken maakt het toestel automatisch een duikvlucht en wordt de kabel opgerold. Vervolgens vliegt de PowerPlane weer omhoog en herhaalt het proces zich. Met het huidige prototype met een spanwijdte van 5,5 meter wordt al 50 kilowatt stroom opgewekt. Het doel is om in 2019 een model op de markt te brengen met een spanwijdte van 30 tot 40 meter. Hiermee kan 2 megawatt stroom worden opgewekt, goed voor 2.000 huishoudens.

De PowerPlane wordt ontwikkeld door Ampyx Power in Den Haag, een spin-off van TU Delft. De keuze voor een testlocatie in Kraggenburg heeft alles te maken met de wind, maar ook met de ruimte. Want onder het luchtruim waar getest wordt, mogen geen mensen lopen. Sinds de start van de testlocatie in 2010 heeft een goed contact met de buren voorop gestaan.  ,,Los van dat je een technologie ontwikkelt en je moet helpen bij de ontwikkeling van regelgeving en certificering, moet je aan maatschappelijke acceptatie werken’’, zegt Breukelman. De medewerkers kennen de buren persoonlijk, organiseren jaarlijks een buurtbarbecue en geven bij nieuwe ontwikkelingen presentaties. De respons is positief. ,,Mensen zijn hier ontvankelijk voor, het is duurzaam en het is innovatief. Als we testen staan de buren vaak langs het veld te kijken en ze nemen hun visites mee.’’

Het project biedt kansen op economisch gebied, alleen al vanwege de mondiale belangstelling. Er is samenwerking met het NLR wat betreft aerodynamica en het gebruik van composiet. Niet alleen het derde prototype wordt samen ontwikkeld, maar ook de kabel waaraan het vliegtuig trekt is getest in de windtunnel. Om de textielhuls van de kabel is spiraalsgewijs een dunne draad gevlochten, die het ‘huilen’ van de wind tegengaat. Een vinding waarvoor meerdere toepassingen denkbaar zijn.

Binnenkort wordt er op de testlocatie in Kraggenburg opgeschaald naar testvluchten met het derde prototype met een spanwijdte van 12 meter. ,,Noordoostpolder is het ‘epicentrum’ op het gebied van airborne wind’’, aldus Breukelman. Om als gemeente ook de primeur te hebben van commerciële airborne windlocaties, vraagt volgens hem om visie. ,,In provincie Groningen is airborne wind al opgenomen in de structuurvisie. Als dat hier ook zo zou zijn, dan kunnen we bij de NLR bouwen en hier draaien. Voor de testvluchten krijgen we jaarlijks een beschikking, maar dan hebben we een vergunning voor zeker twintig jaar nodig’’, aldus de commercieel directeur van Ampyx Power.
www.ampyxpower.com